Mousso-espiralo-serpentouso
Tortella tortuosa
Pottiaceae
Nom en français : Tortelle tortueuse.
Descripcioun :Aquelo mousso coumuno trachis en couissin o en mato denso sus li roco cauquiero. Li fueio de 2 à 6 mm, acabado pèr uno longo pouncho, se recounèisson coume tóuti li Tortella à soun V entre la baso ialino e lou aut verd. Un cop seco devènon touto torso, serpentouso. La sedo de l'espouroufite èi longo de 2 à 3 cm e l'urno (3 mm) a un peristome espirala de 2 à 3 tour.
Usanço :Poudèn s'engana emé d'àutri mousso dóu gènre Tortella.
Port : Acroucarpo
Taio : 2 à 5 cm
Fueio : 2 à 6 mm
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Tortella
Famiho : Pottiaceae
Ordre : Pottiales
Coulour de la flour :
Petalo : 2 à 3 cm
Ø (o loungour) flour : Espirala à 2 o 3 tour
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 50 à 2000 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Roco
- Claparedo
- Souco d'aubre
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-oulartico
e Mediterrano
Ref. sc. : Tortella tortuosa (Hedw.) Limpr., 1888
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753